Yatırım Sürecine Hazırlık

Yatırım almak isteyen bir girişim için süreç, yatırımcıyla görüşme masasındaki sunumdan çok daha önce başlar. Gerçekte, yatırım süreci girişimcinin zihinsel ve yapısal olarak hazırlanması gereken çok yönlü bir dönüşüm evresidir. Girişimcinin iş fikrini kârlı bir modele oturtmasının yanı sıra, bu modeli sunabilecek belgeleri hazırlaması ve şirketin iç yapısını şeffaflaştırması gerekir. Yatırım öncesi hazırlık süreci, yalnızca stratejik sunum becerileri değil; aynı zamanda ciddi bir hukuki temizlik ve belge bütünlüğü gerektirir. Bu yazıda, yatırım sürecine hazırlık aşamaları, girişim hukuku perspektifiyle sistematik biçimde ele alınacaktır.

Girişimcinin Yatırım Öncesi Hazırlıkları

Bir girişimcinin yatırımcı karşısına çıkmadan önce yanıtlaması gereken ilk soru, “yatırımcı bana neden güvenmeli?” sorusudur. Bu güven, yalnızca fikir düzeyindeki yaratıcılıkla değil; bu fikrin nasıl hayata geçirildiğiyle ve ne ölçüde ölçeklenebilir olduğuyla ilgilidir. Bu nedenle yatırım öncesi hazırlık süreci, hem içerik hem sunum hem de altyapı bakımından çok katmanlı bir ön çalışmayı zorunlu kılar.

Girişimcinin ilk aşamada hazırlaması gereken belgeler arasında pitch deck, finansal projeksiyonlar ve iş modeli yer alır. Pitch deck, girişimin hikayesini yatırımcıya anlatan, vizyonu, pazarı, büyüme planlarını ve rekabet stratejilerini içeren görsel bir sunumdur. Bu sunumun hedefi, yatırımcının ilgisini çekmek ve sürecin devamına dair niyet oluşturabilmektir. Ancak ilginin güvene dönüşmesi için, sunulan tüm verilerin finansal bir planla desteklenmiş olması gerekir. Beş yıllık gelir-gider tahminleri, müşteri edinim maliyetleri, brüt kâr marjı ve ölçeklenebilirlik analizleri bu noktada devreye girer.

İş modeli ise yatırımcının en fazla odaklandığı unsurlardan biridir. Yatırımcı, sunduğunuz ürün ya da hizmetin nasıl para kazandığını, bu kazancın sürdürülebilir olup olmadığını ve hangi varsayımlara dayandığını somut biçimde görmek ister. Bu nedenle iş modelinin yalın, test edilmiş ve pazara dair gerçekçi verilerle desteklenmiş olması gerekir. Yalnızca potansiyel pazarın büyüklüğü değil, girişimin bu pazarda nasıl konumlandığı da açık biçimde ortaya konmalıdır.

Hukuki Temizlik ve Belgelerin Hazırlanması

Yatırım öncesi hazırlık sürecinin belki de en kritik, ancak en fazla ihmal edilen kısmı, hukuki temizlik sürecidir. Bu süreç, yatırımcıya sunulacak şirketin hukuki yapısının şeffaf, uyumlu ve risk barındırmayan bir biçimde yapılandırılmasını hedefler. Due diligence süreci henüz başlamamışken yapılacak hukuki temizlik çalışması, yatırımcının tespit edeceği potansiyel sorunların önüne geçerek girişimcinin elini güçlendirir.

Bu bağlamda ilk adım, şirketin kuruluş belgelerinin gözden geçirilmesidir. Ana sözleşmenin güncel ve şirketin fiili faaliyetleriyle uyumlu olması gerekir. Ortaklık yapısının netliği, pay devirlerinin hukuken geçerli biçimde yapılmış olması, vekaletnameler ve yönetim kurulu kararları gibi iç belgelerin düzenliliği bu kapsamda değerlendirilir.

Bir diğer önemli unsur, fikri ve sınai mülkiyet haklarının sahipliğidir. Girişimin faaliyet gösterdiği alanda geliştirdiği yazılımlar, markalar, tasarımlar veya içerikler üzerinde kimin hak sahibi olduğu yatırımcının ilk incelediği başlıklardandır. Bu nedenle markaların tescil durumu, yazılım geliştiricilerle yapılan sözleşmeler, patent başvuruları ve varsa telif haklarının mülkiyeti açık ve belgelenmiş olmalıdır.

Ayrıca çalışanlarla yapılan sözleşmeler, özellikle teknik ekip üyeleriyle olan ilişkiler hukuken güvence altına alınmalıdır. Rekabet yasağı, gizlilik sözleşmeleri, hisse opsiyon planları gibi insan kaynağına ilişkin düzenlemeler yatırımcının uzun vadeli güven duyması açısından önem arz eder. Serbest çalışanlarla yapılan iş birliklerinde de sözleşmelerin içerdiği fikri hak devri hükümleri kritik rol oynar.

Veri koruma mevzuatına uyum da son dönemde yatırımcılar açısından hayati bir denetim alanıdır. Özellikle B2C çalışan girişimlerin KVKK ve GDPR uyumlarını sağlayıp sağlamadığı, kullanıcı verilerinin hangi şartlarda toplandığı ve işlendiği incelenir. Bu nedenle açık rıza metinleri, aydınlatma yükümlülükleri ve veri işleme politikaları yatırım sürecinde mutlaka gözden geçirilmelidir.

Yatırım alma süreci, yalnızca bir fon temini değil; girişimin tüm bileşenlerinin dış dünyaya açık, güvenilir ve denetlenebilir hale gelmesi sürecidir. Pitch deck ve iş modeli gibi yüzeyde görünen belgelerin arkasında, sağlam bir hukuki altyapı yer almalıdır. Girişimcinin bu süreci yatırımcıyı ikna etmekten önce kendi girişimini tanımak, belgelendirmek ve güvence altına almak için yürütmesi gerekir. Unutulmamalıdır ki yatırım, önce içeride başlar. Belgelerinizi, yapınızı ve hukuki süreçlerinizi yatırımcının gözüyle değerlendirmedikçe, yatırım süreci yalnızca iyi bir sunumdan ibaret kalır.

Av. Emrecan ÇETİN