Dijital Oyunlarda Kullanılan Sözleşmeler
Dijital oyun sektörü, teknolojinin hızla ilerlemesiyle birlikte büyüyerek devasa bir endüstri haline gelmiştir. Bu endüstride, oyun geliştiricileri, yayıncılar, dağıtıcılar ve oyuncular arasındaki hukuki ilişkileri düzenlemek için çeşitli sözleşmelere başvurulmaktadır. Sözleşmeler, tarafların hak ve yükümlülüklerini belirleyerek sektördeki işleyişin sorunsuz yürütülmesini sağlar. Türk Hukuku'nda, dijital oyunlarda kullanılan sözleşmeler genel anlamda Borçlar Kanunu (“TBK”) ve Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (“FSEK”) kapsamında düzenlenir.
Dijital Oyunlarda Temel Sözleşme Türleri
Dijital oyunlarda kullanılan başlıca sözleşme türleri şunlardır:
1. Yazılım Lisans Sözleşmesi
Dijital oyunlar bir yazılım ürünü olduğundan, oyun geliştiricileri ile kullanıcılar arasında yazılım lisans sözleşmesi akdedilir. Bu sözleşme, oyun için kullanıcılara belirli şartlar altında lisans verilmesini ve geliştiricinin telif haklarını koruma altına alır. Oyunun fikri mülkiyet haklarının korunmasını amaçlayan bu sözleşmeler, kullanıcıların oyunu yalnızca belirlenen kurallar çerçevesinde kullanmasına izin verir.
Yazılım lisans sözleşmeleri, oyunun kopyalanması, değiştirilmesi, dağıtılması veya ticari kullanımına dair açık hükümler içerir. Ayrıca, oyunun hangi cihazlarda, hangi coğrafi bölgelerde ve hangi süreyle kullanılabileceğini düzenler. Türk Hukuku'nda yazılım lisans sözleşmeleri, Borçlar Kanunu ve Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında değerlendirilir ve özellikle geliştiricinin fikri mülkiyet haklarını güvence altına alır.
1.1. Yazılım Lisans Sözleşmesinin İçeriği
Bir yazılım lisans sözleşmesinde yer alması gereken temel maddeler şunlardır:
- Lisans Türü
Lisansın bireysel mi, ticari mi olduğu ve lisans sahibine hangi hakların tanındığı belirtilir. Örneğin, bir bireysel kullanıcıya oyunun sadece kendi cihazında kullanma hakkı verilir. Kullanıcının oyunu çoğaltma, dağıtma veya kaynak kodlarına erişme gibi yetkilere sahip olmadığı açıkça belirtilir.
- Kullanım Koşulları
Oyunun hangi cihazlarda kullanılabileceği, kullanıcı başına lisans sayısı, lisansın coğrafi sınırları ve kullanım süresi detaylandırılır.
- Telif Haklarının Korunması
Oyun geliştiricisinin tüm fikri mülkiyet haklarının saklı olduğu ve kullanıcının bu hakları ihlal edemeyeceği vurgulanır.
- Sorumluluk Reddi
Oyunun hatasız çalışacağına dair garanti verilmediği ve kullanıcıların belirli riskleri (örneğin veri kaybı) kabul ettiği açıklanır.
1.2. Dijital Oyunlarda Yazılım Lisans Sözleşmesinin Önemi
Yazılım lisans sözleşmeleri hem oyun geliştiricilerini hem de kullanıcıları koruyan bir hukuki araçtır. Geliştiriciler, bu sözleşmeler sayesinde telif haklarını güvence altına alır, haksız kullanım ve kopyalamayı engeller. Ayrıca, gelir paylaşımı veya oyunun yeniden dağıtımı gibi ticari hakları da bu sözleşmelerle korur. Oyuncuların, lisans sözleşmesini kabul ederek oyunu hangi şartlarda kullanabileceklerini bilmesi sağlanır. Böylece, kullanıcılar bilinçli bir şekilde hareket eder ve geliştiricinin haklarına saygı duyar.
2. Hizmet Sözleşmesi
Bazı oyunlar, oyunculara ek hizmetler sunar (örneğin; premium üye paketleri, sanal ürünler veya içerikler). Bu hizmetlerin sunumu için kullanıcılarla hizmet sözleşmesi yapılır. Kullanıcıların bu hizmetlerden yararlanma şartlarını düzenleyen hizmet sözleşmeleri, genellikle çevrimiçi ortamda tıklama yoluyla kabul edilir ve taraflar arasında hukuki bağlayıcılık oluşturur.
3. Yayıncılık ve Dağıtım Sözleşmesi
Oyun geliştiricileri, oyunlarının farklı platformlarda yayınlanması ve satışa sunulması için yayıncı ve dağıtıcılarla sözleşme yapar. Yayıncılık ve dağıtım sözleşmeleri, oyunun pazarlandığı bölge, gelir paylaşımı ve telif hakları gibi unsurları belirler. Bu sözleşme türü, geliştiricinin eser sahibi olarak haklarının korunmasına büyük katkı sağlar.
4. Kullanıcı Sözleşmesi (EULA)
Son kullanıcı lisans sözleşmesi (End User License Agreement “EULA”), bir oyunun son kullanıcı tarafından hangi şartlar altında oynanabileceğini belirler. Oyunun kuralları, yasaklanan davranışlar ve yaptırımlar gibi detayları içeren bu sözleşmeler, taraflar arasındaki ilişkinin temelini oluşturur. Kullanıcılar, oyunu indirip kurarak genellikle bu sözleşmeyi kabul etmiş sayılırlar.
5. KVKK ve Gizlilik Sözleşmesi
Oyunlarda toplanan kullanıcı verilerinin korunması, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (“KVKK”) uyarınca zorunlu bir yükümlülüktür. Bu kapsamda, geliştiriciler ve yayıncılar gizlilik sözleşmesi aracılığıyla kullanıcıların hangi verilerinin toplandığını ve bunların nasıl işleneceğini açıklar. Bu sözleşmeler, veri sahibinin haklarını ve geliştiricinin yükümlülüklerini detaylandırır.
Dijital Oyunlarda Sözleşme Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Açıklık ve Anlaşılırlık: Sözleşmelerin karmaşık hukuki ifadelerden uzak, herkesin anlayabileceği bir dille hazırlanması gereklidir.
Uyumluluk: Sözleşme hazırlarken yalnızca Türk Hukuku değil, oyunun sunulacağı diğer ülkelerin düzenlemeleri de dikkate alınmalıdır. Örneğin, farklı yargı bölgelerinde geçerli olan tüketici koruma yasalarına ve dijital ürün mevzuatına uygun ifadeler eklenmelidir. Ya da Avrupa’da uygulanabilir bir oyun için GDPR uyumluluğu zorunludur.
Hak ve Yükümlülüklerin Dengesi: Taraflar arasında adil bir denge sağlanmalıdır. Özellikle kullanıcı sözleşmelerinde, geliştiricinin hakları ile oyuncuların kullanım özgürlüğü arasında denge kurulmalıdır. Aksi takdirde, tek taraflı ağır hükümler içeren sözleşmeler iptal edilebilir.
Fikri Mülkiyet Haklarının Korunması: Özellikle lisans ve dağıtım sözleşmelerinde, oyunun tasarım öğeleri, yazılım kodları, karakterler ve hikâye gibi tüm fikri mülkiyet unsurlarının hak sahipliği açıkça tanımlanmalıdır.
Sözleşme hazırlanması ve yazılması, uzmanlık isteyen bir husus olmakla beraber dijital oyun girişimlerinin ilk aşamasında sözleşme hazırlanması için bir uzman desteği alınması için gerekli finansman bulunmamaktadır. Bundan kaynaklı olarak da girişimciler kendileri bir sözleşme hazırlamaya çalışmakta ya da başka bir oyunun sözleşmesinin aynen kopyalamaktadır.
Startlex olarak girişim ve girişimcilere vermiş olduğumuz mentorluk hizmeti kapsamında sözleşme süreçlerine destek olmaktayız. Bu konuda desteğe ihtiyacınız olması halinde Startlex ile iletişime geçebilirsiniz.
Sonuç
Dijital oyun sektöründe kullanılan sözleşmeler, sadece hukuki uyumu sağlamakla kalmaz, aynı zamanda taraflar arasındaki ilişkilerin şeffaf ve sürdürülebilir bir zeminde ilerlemesine olanak tanır. Türk Hukuku çerçevesinde hazırlanan bu sözleşmeler, oyun geliştiricilerinin eserlerini koruma altına alırken, kullanıcıların haklarının ihlal edilmemesi açısından büyük önem taşır. Bu nedenle, profesyonel bir hukuki danışmanlık eşliğinde hazırlanacak sözleşmeler, hem geliştiricilerin hem de oyuncuların karşılaşabileceği olası sorunların önüne geçmek için temel bir ihtiyaçtır.
Av. Emrecan ÇETİN
Article by
Emrecan Cetin
Avukat, Co-Founder
Published on
16 Oca 2025